پنوموتوراکس (وجود هوا در قفسه سینه) چیست ؟

• سجاد فتح‌الهی
• اورژانس و تروما, تکنولوژی جراحی, جراحی عمومی, قلب و توراکس

تو این ویدیو پنوموتوراکس و انواعش رو گفتیم
درمان های اورژانسی
حالت وخیمش که پنوموتوراکس فشارنده اس
و همینطور اقدامات پرستاری و فیزیولوژی این عارضه گفته شدن
امیدوارم براتون مفید باشه

((شرح ویدئو در پایین متن))

مشاهده در آپارات

مشاهده در یوتیوب

پنوموتوراکس ( pneumothorax )

در حالت طبیعی فرد اطراف ریه های انسان یک فضای خالی داریم به نام فضای پِلِور (pleural cavity)که بیرون از ریه‌ها است و این فضا دو لایه دارد یک لایه به قفسه سینه می‌چسبد و لایه دیگر بر روی شش ها قرار دارد و حرکات دم و بازدم را تسهیل میکند همچنین بر روی ریه ها قفسه ی سینه را داریم ، و در پشت ریه‌ها قلب قرار دارد و در سطح پایینی ریه ها دیافراگم را داریم که همه این موارد در بیماری پنوموتوراکس دخیل هستند و دچار تغییر می شوند .
مکانیزم حرکت و نقش پلور در ریه ها:
در حالت طبیعی در دم هوا وارد حنجره فرد میشود و از کارینا رد شده و هوا وارد ریه ها می شود و تبادل اکسیژن با آلوئول ها انجام می گیرد سپس دوباره هوایی ک تبادل اکسیژنی انجام داده از ریه ها خارج می شود.
این فضای پلور یک کار دیگر را هم انجام میدهد و آن هم فشار منفی است( بین منفی ۲ تا منفی ۳) که این فشار منفی باعث می شود که ریه ها به راحتی در هنگام دم، اکسنت بشوند یعنی بزرگ بشوند عمل دم به خوبی انجام بگیرد که مایع موجود در این دو لایه پلور را مایع جنب میگویند. این مایع باعث لغزش راحت تر ریه‌ها می‌شود تا حرکات دم و بازدم راحت‌تر انجام گیرد.
هر اتفاقی که باعث شود هوا در فضای بیرون از ریه در حفره قفسه سینه جمع شود. چه سمت چپ باشد و چه سمت راست یا هر دو سمت ممکن است هوا جمع شود.
مثلا اگر یک نفر با چاقو به قفسه سینه یک فرد دیگر چاقو بزند و آن را دربیاورد در این حالت فشار اطراف ریه در قفسه سینه که منفی ۲ است و هوای اتمسفر صفر میباشد که باعث هوا ازسمت فشار مثبت به سمت فشار منفی حرکت میکند و وارد حفره قفسه سینه میشود و فشار هوای داخل حفره قفسه سینه مثبت میشود و مثبت شدن فشارهوا اطراف ریه ها باعث جلوگیری از اکسنت شدن ریه ها میشود و بیمار تنفس راحت ندارد .
حالا اگر حفره در جدار قفسه سینه ایجاد بشه و همزمان که فرد برای نفس کشیدن تقلا می کند هوا از اون جدار خارج بشه حالت خوبی است و هوا حبس نمیشه.

در این بیمارها می‌بینیم که درون جای زخم، خروج هوا همراه با حباب های خون داریم که این نشان دهنده این است که بیمار همزمان که می‌خواهد دم را انجام دهد و به ریه ها فشار می آورد تا ریه ها بزرگتر بشوند و عمل دم را برایش انجام دهند که به علت خروج همزمان هوا ونیز خونریزی ،حباب های خون را نیز می بینیم که خارج می شود.
اما اگر این حالت پیش نیاید وبه علت نوع زخم بین هوا اتمسفر و هوای حفره قفسه سینه هوا رد و بدل نشود فشار هوای داخل قفسه سینه مثبت شدیدی میشود. یک حالت دیگر هم ممکن است که در آن چاقو خود ریه ها را سوراخ کند یا بر اثر آسیب باروتروما به ریه ها مثلاً بیمار زیر بیهوشی بوده و ما با بگ بیهوشی خیلی به بیمار هوا داده‌ایم که این حالت باعث پاره شدن بافت خود ریه شده این حالت هم باعث فشار بسیار شدید مثبتی در درون حفره قفسه سینه می شود که به آن پنوموتوراکس فشارنده یا تنشن پنوموتوراکس میگویند.
ما دو نوع پنوموتوراکس از نظر تقسیم بندی داریم
۱.باز
۲.بسته
در حالت باز،یک وسیله تیز باعث می شود که قفسه سینه باز شود.
در پنوموتوراکس بسته فرد ممکن است COPD (بیماری مراحل اخر از دست دادن ریه )باشد ،که بافت ریه خیلی ضعیف است که ممکن است بافت خود ریه بدون وجود هیچ علت خاصی پاره بشود و فشار داخل قفسه سینه مثبت بشود و فشار منفی دو(۲-) از بین برود و حالت تنشن پنوموتوراکس ایجاد بشود.
در هر دو حالت پنوموتوراکس ممکن است ، تنشن پنوموتوراکس را داشته باشیم و در حالت کلی هر زمانی که هوا بیاد داخل ریه و نتواند خارج بشود ما تنشن پنوموتوراکس داریم چه حالت باز توسط چاقو یا هر چیز دیگری چه اینکه خود بیمار بافت ریه از داخل از بین برود.

پنوموتوراکس :
زمانی که قفسه سینه باز شده و فشار داخل سینه به سمت مثبت شدن تمایل پیدا می کند ، این فشار ایجاد شده باعث فشار به قلب میشود و ورید IVC را هم که در قفسه سینه داریم را تحت فشار قرار میدهد و خون وارد قلب نمی شود زمانی که خون به قلب وارد نشود قلب هایپوولمی میشود و باعث افزایش افزایش ضربان ( heart rate) میشود و از سمت دیگر چون یکی از ریه ها در حال کار است ما تاکی پنه(افزایش تنفس) هم داریمکه در این حالت شما باید سریع برای بیمار اقدام درمانی انجام دهیم و این یک اقدام پزشکی است که زمانی که هارت ریت (heart rate)بیمار بالا رفت و فرد دچار تاکی پنه شد و همچنین درگیر هایپوتنشن شد ما باید یک نیدل به قفسه سینه وارد کنیم تا خروج هوا از قفسه سینه تسهیل بشود که این نیدل را از بین دنده یک و دو وارد می کنیم از نیدل بزرگ هم برای این کار استفاده می‌کنیم مثلاً از نیدل ۱۴ یا نارنجی یا طوسی

چون هوا سبک است و بالای قفسه سینه جمع می‌شود و از سمت بالا بین دنده یک و دو نیدل را وارد میکنیم
همزمان که نیدل وارد میکنیم یک کار دیگر را انجام می‌دهیم و آن انداختن پارشیال دِرِس (یک نوع پانسمان استریل) است که که یک حالت نایلونی است که آن را روی جایی که تروما داشتیم می‌اندازیم و
۳ سمت آن را فیکس میکنیم ویک سمت را باز می گذاریم که این پانسمان باعث می‌شود هنگامی که بیمار می خواهد هوا را به داخل قفسه سینه از سمت تروما بکشد این پانسمان نایلونی به زخم بچسبد و از این کار جلوگیری کند ولی وقتی می خواهد که هوا را از داخل قفسه سینه از طریق تروما به بیرون خارج کند نایلون اجازه این کار را میدهد که به این پانسمان پارشیال درس یا پانسمان جزئی یا بخشی میگویند.

هموتوراکس یک چیزی شبیه همین پنوموتوراکس است اما یه تفاوت هایی دارد .
ممکن است یک زمانی بر اثر عاملی که این تروما به وجود آمده است یا خیلی از مواقع ممکن از تروما بلانت باشد مثل فرمان خودرو یا دوچرخه به قفسه سینه برخورد کرده و عروق بین دنده ای را پاره کند که در این حالت خون در کف قفسه سینه جمع میشود که با این حال که هوایی در قفسه سینه نداریم ولی باز ریه ها اکسنت کامل نمی شوند و همزمان که خونریزی بیشتر می‌شود اما به بدتر شدن وضع بیمار پی می بریم می‌فهمیم که تنفس بیمار سخت‌تر می‌شود که در این حالت ،ما هموتوراکس داریم
اما یک زمان ممکن است بر اثر ضربه چاقو,هم خون وارد قفسه سینه شود و هم هوا که در این حالت هموتوراکس پنوموتوراکس همزمان داریم .
زمانی که ما هموتوراکس داریم چون خون سنگین است باید چست تیوب را در فضای پایین‌تر و به سمت پایین قرار دهیم
ولی زمانی که تشخیص می دهیم که هوا داخل قفسه سینه است و فقط پنوموتوراکس داریم چست تیوب را به سمت بالا قرار می دهیم و اگر هر دو نوع پنوموتوراکس وهموتوراکس را داریم چست تیوب را داخل قفسه سینه قرار میدهیم که هردو را تخلیه کند

چست تیوب: یک لوله بزرگ و قطور است که معمولاً سایز ۳۲ (فرنچ) برای بالغین استفاده می شود، برای بچه ها معمولاً سایز۱۸تا ۲۲ استفاده می شود
که این چست تیوب به یک باتل وصل میشود
و داخل باتل سرم میریزیم و داخل باتل یک لوله دارد که در مایع وسرم قرار میگیرد زمانی که بیمار نفس میکشد هوا از داخل چست تیوب و باتل وارد سرم شده ولی در زمان برگشت مایع اجازه برگشت هوا را نمی دهد.

علی آزادبخت ترم ۵ اتاق عمل

سجاد فتح‌الهی وب‌سایت

با سلام؛ بنده سجاد فتح‌الهی کارشناس ارشد اتاق عمل هستم. سوالی داشتید لطفا توی کامنت ها بپرسید،قطعا پاسخ خواهم داد. استفاده از همه مطالب وبسایت با ذکر منبع "رایگان".